Jullie kennen ons niet maar wij hebben Cok leren kennen via Hilly Nestelaar. Hilly en Joop waren goede vrienden van Bob en Tineke Pape. Zo hebben Sjoerd en ikCok en ook Ethy Uhl leren kennen. Na het overlijden van Tineke en Bob bleven wij Cok, Hilly en Ethy zien. De ene keer aten wij bij Hilly, dan weer eens bij Cok of Ethy en ook bij ons! Ook aten wij regelmatig bij de Chinees in Voorburg

Dat waren altijd heel gezellige en lekkere maaltijden. Eerst even borrelen van tevoren en leuke gesprekken voeren! Wij zeiden altijd we gaan weer naar “de meisjes”. Ze zagen er ook altijd heel leuk uit, niks oudbolligs! 

Liefs uit Gouda van Sjoerd en Toos Pape.

P.S. Wij hebben nog veel meer foto’s van onze etentjes. Mochten jullie deze nog willen hebben laat het ons dan even weten

Tijdens een van mijn laatste gesprekken met Cok - Eva was erbij om afscheid te nemen - kwam het gesprek op het Griekse begrip Kairos (Cok sprak Nieuw-Grieks). Dat gaat over het gevoel dat je heel vaak op het juiste moment op de juiste plaats bent geweest. De Grieken vereerden Kairos als een speciale God, die ervoor zorgt dat je op het juiste moment dáár bent waar enthousiasme, inspiratie, bezieling en empathie zijn. Cok zei: “Dat is precies wat ik nu voel. Ik heb zoveel Kairos, zoveel geluk gehad met al die lieve en inspirerende mensen die ik in mijn leven ben tegengekomen. Ik heb geen slechte herinneringen. Ik ben alleen maar dankbaar.”

Ik vermoed dat u nu denkt (tenminste dat dacht ik, en ik heb het ook uitgesproken): Is het niet net andersom, moeten wij niet heel dankbaar zijn dat we deze fenomenale Cok zijn tegengekomen, en dat zij zo lang zo prominent aanwezig is geweest in onze levens? Dat heeft echt niet alleen met Kairos of een andere God te maken, maar vooral ook met een aantal bijzondere eigenschappen van Cok zelf. 

Wat was er zo bijzonder aan Cok? Ik ga maar wat mensen citeren, die ik de laatste dagen gesproken heb, dan ontsta

Aart zegt: ze was wat de Britten gregarious noemen: ze hield van mensen, en was graag in gezelschap. En wat hééft ze van veel bijzondere gezelschappen deel uitgemaakt! Samen met Arie had zij een groot sociaal netwerk, waar zij tot het einde toe trouw aan bleven. Gezelschappen waar Cok deel van uitmaakte hebben vaak een ongelooflijk lang bestaan gehad. De hupsclub, dat was Cok’s gymnastiekclub met vriendinnen, heeft misschien wel 60 jaar bestaan. Ook de kinderen en de mannen gingen met elkaar om; de mannen sloten zich na hun pensionering bij de club aan. Cok liet een paar weken geleden nog trots zien dat ze nog steeds moeiteloos de grond kan aanraken met gestrekte knieën. De Ommengroep, een kring van vrienden die jaarlijks met hun gezinnen in de Paasweek op vakantie gingen in Ommen, was ook zo’n vaste waarde in het leven van Cok. Van de eerste generatie is nu alleen Wim Zwiers nog over, maar Cok betekende ook veel voor de volgende generaties, waarvan velen hier aanwezig zijn: ze werd voor velen een tweede moeder of grootmoeder. Ariette Zwiers – Van Osnabrugge gaat hier vast meer over vertellen, zo dadelijk. Iedereen vond het fijn om bij Cok te zijn, en daardoor bleef ze tot het laatst toe een soort vanzelfsprekend sociaal middelpunt in dat grote netwerk. Eén van de hupsclubkinderen, Margot van Vessem, schreef over haar: wat een formidabele, lieve vrouw.

Onze kinderen raken niet uitgepraat over de ruimhartigheid, magnanimity, van Cok. Dat ze als vanzelfsprekend aanbod om ook de oma van Karlijn, Elise en Julius te zijn, nadat hun oma Els was overleden!  Dat er altijd schaaltjes met snoep stonden waar je zonder te vragen van kon pakken. Dat oma Cok, op welk moment je ook kwam, altijd wel heerlijke soep klaar had staan. Dat ze altijd geïnteresseerd in je was en kaarten stuurde bij alle bijzondere gelegenheden. Dat ze iedereen nam zelfs hij of zij was, niet oordeelde, maar hooguit voorzichtig adviseerde. Dat ze iedereen kon laten groeien door haar bewondering voor jou te laten zien. Dat je haar je diepste geheimen kon toevertrouwen. Niet voor niets ging Tim zijn geliefde Veerle eerst aan oma Cok voorstellen, láng voor ík van Veerle had gehoord (alsof ik als vader geen geheim zou kunnen bewaren…) “Zul je goed voor mijn Timmetje zorgen?” vroeg oma aan Veerle bij hun afscheid… 

Voor Tim was oma Cok absoluut niet het soort oma waar je op zondagmiddag nog even langsmoet… Nee, deze oma kwam naar jóu toe, elke maandag, zolang het nodig was, kwam ze uit Rotterdam naar Den Haag, helpen in huis, heerlijk koken, spelletjes doen, knutselen en remedial teaching doen met Eva. A dream come true…

Heel treffend was ook wat de huisarts, Nicole, over Cok zei: “Het was een lieve schat, wij waren allemaal dol op haar. Het laatste wat ze vroeg was om iedereen de groeten te doen. Cok was een heel bescheiden cliënt: altijd bang om te zeuren of om teveel te vragen. Maar ze kon ook goed voor zichzelf opkomen, vooral als haar vrijheid in het gedrang kwam.” Zo heeft ze vanaf vliegveld Heathrow Nicole gebeld en als in een soort spannend hoorspel met benauwde stem gevraagd: “Help! Ze willen we hier in een karretje stoppen omdat ze me te oud vinden om zelf te lopen. Wat moet ik nou doen?” Nicole heeft toen – heel verstandig – geadviseerd dat Cok zich voor deze ene keer mocht laten verwennen met zo’n gratis ritje. Dat advies heeft ze opgevolgd.

Die vrijheidsdrang van Cok heeft er ook voor gezorgd dat ze zo lang zo’n intensief sociaal leven heeft kunnen leiden; nooit achter de geraniums is weggekropen. De geraniums heeft ze zelfs, toen ze in Hillegersberg is gaan wonen, helemaal de deur uitgedaan – er zijn orchideeën voor in de plaats gekomen. Hoe heeft ze dat zo kunnen volhouden, behalve door een behoorlijk  sterk gestel? Ik denk ook door een enorme wilskracht om zelfstandig te blijven. Daardoor kon ze in december toch nog terug naar eigen huis, na een heel zwaar revalidatieproces dat begon met een val waarbij ze haar heup brak. Niets wilde ze liever dan weer gewoon thuis zijn, mensen ontvangen en alle dagen koken. 

Over koken gesproken: Cok had een groot repertoire aan “evergreens”, heerlijke recepten die ze graag maakte. Maar daarnaast knipte ze tot het laatst nog steeds nieuwe recepten uit. Ze had er, zoals ze zei, genoeg om nog honderd jaar verder te kunnen. Dat is Cok ten voeten uit: aan de ene kant trouw aan tradities, met een heel eigen elegante stijl, die ze levenslang heeft volgehouden. Aan de andere kant altijd openstaand voor vernieuwing: nieuwe vriendschappen, een nieuw recept, een alcoholvrij biertje, een mobiele telefoon, Facebook nemen om iedereen te kunnen volgen… Dat maakte haar tot een voorbeeld van levenskunst voor heel veel mensen.

Oud, heel oud, worden betekent helaas ook: steeds vaker afscheid nemen van dierbaren. Vooral het verlies van Arie en dat van Margreet hebben haar heel diep geraakt. Jet en Piet Hagen schrijven daarover: “Wij denken nog vaak aan de fantastische manier waarop zij Margreet heeft bijgestaan. Voor een moeder is dat het ergste wat je kan overkomen: dat je een kind verliest. En dan toch met zoveel kracht en liefde haar steunen tot het bittere eind. Bijna bovenmenselijk.” Ja, zo was het. 

En dan nog zoveel jaren daarna, ondanks dat verdriet dat niet overgaat, de kracht kunnen opbrengen om vol levenslust en levenskunst door te gaan - ook dat was bijna bovenmenselijk. 

Ik vertel geen geheim - want Cok heeft het tegen veel mensen gezegd - dat Cok de laatste jaren geregeld zei: als ik eens niet meer wakker word de volgende dag, is dat ook goed.  Zo is het gelukkig ook gegaan. Ze heeft van haar geliefden die in de buurt waren nog in alle rust afscheid kunnen nemen. Ze had er ook vrede mee dat dat niet met iedereen lukte, want er hoefde niets meer uitgepraat te worden… het was goed zo. Ze wist waar ze heenging. Met een klein laatste grapje heeft ze afscheid genomen, nadat ze dinsdagavond rond zes uur in slaap was gebracht. Ze deed nog even haar ogen open en zei tegen de mensen die om haar bed zaten: “even controleren…”en lachend sliep zij weer in. Drie dagen later overleed ze in alle rust.  Ze was dankbaar voor zoveel lieve en inspirerende mensen in haar leven, of we dat nog konden doorgeven… Die wens is hierbij ook vervuld. 

A kind of natural social center in a large network. One of the “dance club” children, Margot van Vessem, wrote about her: “what a formidable, sweet woman”.Our children cannot stop talking about the generosity, magnanimity, of Cok. That she was a natural choice to take over as ‘grandmother’ of Karlijn, Elise and Julius, after their own biological grandmother Els died! That there were always trays of sweets that you could take without asking. That grandma Cok, at whatever time you came, always had delicious soup ready. That she was always interested in you and sent cards on all special occasions. That she took everyone even he or she was, not judged, but at the most cautiously advised. That she could make everyone grow by showing her admiration for you. That you could entrust her with your deepest secrets. Not for nothing did Tim first introduce his beloved Veerle to grandma Cok, long before I had heard of Veerle (as if I could not keep a secret as a father ...) "Will you take good care of my Timmetje?" Grandma asked Veerle when she said goodbye ...For Tim Grandma Cok was definitely not the kind of grandmother you dutifully visit on Sunday afternoon ... No, this grandmother came to you every Monday, as long as it was needed, she came from Rotterdam to The Hague, to help in the house, do delicious cooking, play games, do crafts and help with remedial teaching for Eva. She was a dream come true ...

Also quite striking was what the doctor’s receptionist, Nicole, said about Cok: "She was a sweetheart, we all loved her. The last thing she asked was to wish everyone well”. 

Cok was a very modest client: always afraid to whine or to ask too much. 

But she could also stand up for herself, especially if her freedom was jeopardized. "For example, she called Nicole from Heathrow Airport and asked in a kind of exciting radio play with an anxious voice:

" Help! They want to put them in a wheelchair because they think I am too old to walk myself. What should I do?". Nicole then advised - very sensibly - that Cok could be pampered for this one time with such a handy free ride. She has followed that advice.

Cok's sense of freedom has also ensured that she has been able to lead such an intensive social life for so long; never got behind the geraniums. Even when she went to live in Hillegersberg, she even left the geraniums out of the house - orchids came in its place. 

How did she manage to do this, except by a pretty strong constitution? I also think through an enormous willpower to remain independent. 

As a result, she was still able to return to her home in December, after a very heavy rehabilitation process that started with a fall in which she broke her hip. 

She did not want anything more than just being at home again, receiving people and cooking every day.

We already knew that she was dead, and yet, when the card came, it was a 'blow in the face'.

That beautiful portrait, painted by Uncle Arie in 1954, says everything.

Always warm, loving, generous, loyal, caring, positive, even after the loss of Uncle Arie and Margreet, my friend.

Her greatest love went to family, children, grandchildren and great-grandchildren.

But art and culture were also very important in her life.

Because if you go to the Biennale in Venice on your 85th, with bad knees, that says a lot!

Dear special Aunty Cok, we miss you.

And also, now that the connecting link has disappeared, I hope that we as Ommen children and grandchildren remain in each other's lives.

We wisten al, dat ze overleden was, en toch, toen de kaart kwam was het een 'blow in the face'.

Dat prachtige portret, geschilderd door Oom Arie in 1954, zegt alles.

Altijd hartelijk, liefdevol, gul, loyaal, zorgend, positief, ook na het verlies van Oom Arie en Margreet, mijn vriendin.

Haar grootste liefde ging naar familie, kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Maar kunst en cultuur waren ook zeer belangrijk in haar leven.

Want als je op je 85ste, met slechte knieën nog naar the Biennale in Venetië gaat, dan zegt dat heelveel!

Lieve bijzonder want Cok, we missen je.

En ook, nu de verbindende schakel is weggevallen, hoop ik dat we als Ommen kinderen en kleinkinderen in elkaars liven blijven.

“You placed your arms around me,

And I could plainly see,

That all the love in your heart

Was there just for me”

My Oma started off as my very own Oma.

All to myself.  

I was the first Grandchild!

Pretty soon my little brother Luke arrived.

Then came baby Timmy and later kleine Eva.  

Oma was overjoyed and we were happy to share her between us.

But the four of us were never going to have Oma to ourselves!

Oh no…..Cok had just too much love. 

It spilled out of her, like a draw stuffed with her many, many scarves!

So many of my friends, also Luke’s, Tim’s and Eva’s

Also called her Oma.  

Even when they had their very own Oma’s.  

A few of them even secretly confided that our Oma was better than theirs!

We sort of knew that, but were modest, 

as Oma would have been, had she heard such glowing compliments.

On one occasion, my flatmate Heather spotted Oma across a busy London street and shouted ‘Oma, Oma’….

Much to her amusement,  Oma Cok couldn’t even travel though a big foreign city without being spotted!

But she wasn’t just “Universal Oma”….she was merely continuing and extending her role as a beloved mother and mother in law, of course. 

And beyond that she was an Epic Tante too!    

If fact she was a Tante to way more people than bloodlines actually flowed to.

The wonderful speakers before me have told us so movingly of the woman Cok was 

and what she meant to them.

Some of words that have been used to describe her in recent days are familiar to us all when we think of Cok.  

“A Force of Nature”, “Strong” and “an inspiration”

“One of the coolest people I have ever met”….

This came from her innate skill in listening, offering sage advice, bestowing love, remembering Birthdays, sending cards, buying treats, presents and trinkets.

Making our favourite meals - always remembering everyone’s likes and dislikes.

To embracing new technology so she could stay in touch with ALL her loved ones.  

But these are not the only qualities of a fabulous ‘model’ Oma.

An Oma is there to teach you how to behave as you grow older.  If you are lucky she will teach you how to age with grace and dignity.  

How to cope with life when it both flows your way and flows against you.  

She taught us to understand what life had to throw at us, to learn from it and then move on.  

To accept that “Life never turns out how you expect it to”.

This was borne of the hardship and pain that crossed her path in life.

The tragic and early loss of her brother Horrie. 

Living through the hardship of Occupied Nederland. 

The loss of her childhood sweetheart and husband Arie, my Opa, who died in her arms.  

Then in 2011 the most tragic of all for a parent, 

the loss of her only daughter, Margreet.  

Cok dealt with each of these blows with dignity but also acknowledgement of the pain they caused.  

There was no stiff upper lip, but also no wallowing in grief.

She picked herself up and focussed not on the loss, but the fact that she had enjoyed the good times.  

Living the motto “We must not cry for what is no more, but be happy for what has been”.

Words I know helped her through those darker times and especially more recently as she lost so many of her special friends and support network, to illness and death.

Yet, she always considered herself a lucky person.

Oma Cok always talked about the positive in life and collected “dagen met a gowe randjje” / days with a golden edge.  

She made a mental choice to cherish joy and forget pain and sorrow.  To love no matter what.

So that brings me back to the poem I started with.

Love radiated out from out from Cok, like the ripples of a pebble dropped in a placid lake.  

Washing over everyone she came into contact with.

As Mother, Mother in Law, Oma, Owe Oma, Aunty, Tante, extended family, friend, neighbour, colleague….

even as a Client or Customer!

She made EACH and EVERY ONE of us feel that she gave us ALL her love.

That, is a VERY SPECIAL kind of talent

LONG may that LOVE LIVE ON…… Sleep tight Oma.  

Do not Cry.

What we were for each other, we are still.

Call me as you have always called me.

Speak to me like before,

in the same tone, not solemnly, not sad

Laugh at what has made us laugh together

Think of me and pronounce my name,

as you always did, without emphasizing it,

without a hint of sadness.

Life is what it always has been.

The wire is not broken.

Why should I be out of your thoughts?

Because you do not see me anymore?

You will be happy again for what has been.

You will discover my heart again and find the tenderness again.

So, dry your tears and do not cry, but be happy about what has been.

Dear family and friends of Cok aan de Wiel - Ketting, together here today to say goodbye and share memories.

For me it was Aunt Cok, said in my life because my parents knew Jaap the brother of Cok. Jaap, who was married to Conny, was a niece of my father, and their son Jaap Jan from America. I am Jan Harman van den Hamer son of Flory and Leendert. Aunt Cok you have meant a lot to us and in particular after the death of my father and later my mother. Those are beautiful memories.

Aunt Cok, you, Uncle Arie and my parents had more and more intimate contact. This contact became even stronger after the death of Arie, my father Leendert and later Margreet, aunt Cok and my mother Flory shared feelings, from sadness to happiness.

Cok and Flory were a unit that grew stronger year by year, you could build, trust and rely on.

With the sudden death of Flory in 2015 we lost our mother and grandmother, but Cok a sister, friend, companion, a beacon, an anchor.

You shared not only your feelings, from sadness to happiness, together you visited many cities, even oceans and rivers in this world. Where the joint trips to and with brother Jaap and his Conny, were important highlights. 

But also fulfilling the wish to travel to Italy together is part of this. There were always high points of these two friends at age, who went out with their boundless energy and full of interest.

This travel together with Flory and all visits to Flory in Zeeland or vice versa, as far as Cok is concerned also happened between the companies. The life of Cok consisted of more, namely the involvement and care about and for the families of the children Margreet and Aart. The love and the good contact with the grandchildren and great-grandchildren and also the activities with the groups of friends or children, who all visited or received at home. She did not sit still, she lived she was traveling. Now each and every one of them many beautiful memories.

The contact that Pauline, our children and I had with Aunt Cok became increasingly stricter over the years, we are very grateful to her for that. Like Flory, despite her age, she was interested in the things of today and interested in people around her. Said to friends young and old ... .. just look around you, to all the dear people that she loved and are present here, and also think that there are just as many unfortunately not, .... Also said here, by you and memories in mind, are with us today.

Aunt Cok never sat down and I noticed time and time again that she liked when I called, as I called my mother, or when I or we came by. The conversations were pleasant, we exchanged thoughts about current affairs, the children Pauline, my brother Simon and his children, the general health of her, the doctor and then again about food and the garden.

I liked it very much that I could do this for her, that in this I could be a small extension of my mother to her. The other day I found out that Cok told me that she has the habit to wrap a scarf around her neck just like my mother, well I understand that because I do it too, because it is wonderful to share.

What we can always remember is the birthday of Cok on June 23, our daughter Janne Sophie was a small birthday present for Cok as she was born the same day.

It is these memories and the innumerable memories of each of you who keep her alive.

Aunt Cok you were the pearl that always gleamed and inspired other people. 

You will always live on as beautiful memories ... .. I am happy for what has been ....... Love from Zeeland

Huil niet. 

Wat we voor elkaar waren, zijn we nog altijd.

Noem me zoals je me steeds genoemd hebt.

Spreek tegen me zoals weleer,

op dezelfde toon, niet plechtig, niet triest

Lach om wat ons samen heeft doen lachen

Denk aan mij en spreek mijn naam uit,

zoals je altijd gedaan hebt, zonder hem te benadrukken, 

zonder een zweem van droefheid.

Het leven is wat het altijd is geweest.

De draad is niet gebroken.

Waarom zou ik uit je gedachten zijn?

Omdat je me niet meer ziet?

Je zult weer gelukkig zijn om wat geweest is.

Je zult mijn hart opnieuw ontdekken en er de tederheid terugvinden. 

Dus, droog je tranen en ween niet, maar wees gelukkig om wat geweest is.

Lieve familie en vrienden van Cok aan de Wiel – Ketting, hier vandaag bijeen om samen afscheid te nemen en herinneringen te delen.

Voor mij was het Tante Cok, zei kwam in mijn leven doordat mijn ouders Jaap de broer van Cok kenden. Jaap die getrouwd was met Conny, was een nichtje van mijn vader, en hun zoon Jaap Jan uit Amerika. Ik ben Jan Harman van den Hamer zoon van Flory en Leendert,  Tante Cok jij hebt veel ons betekend en in het bijzonder na het overlijden van mijn vader en later mijn moeder. Dat zijn mooie herinneringen.

Tante Cok, jij , Oom Arie en mijn ouders hadden steeds meer en inniger contact. Dit contact werd nog sterker na het overlijden van Arie, mijn vader Leendert en later Margreet, tante Cok en mijn moeder Flory deelden elkaar gevoelens, van verdriet tot geluk.

Cok en Flory waren een eenheid die jaar naar jaar sterker werd, op jullie kon je bouwen, vertrouwen en  houden.

Met het plotselinge overlijden van Flory in 2015 verloren wij onze moeder en oma, maar Cok een zus, vriendin, metgezel, een baken, een houvast. 

Jullie deelden niet alleen je gevoelens, van verdriet tot geluk, samen bezochten jullie vele steden, zelfs oceanen en rivieren op deze wereld. Waarbij de gezamenlijke trips naar en met broer Jaap en zijn Conny als belangrijke hoogtepunten gezien mogen worden.  Maar ook het invullen van de wens om samen naar Italie te reizen hoort daarbij. Zo waren er telkens hoogte punten van deze twee vriendinnen op leeftijd, die met hun tomeloze energie en vol interesse er op uitgingen.

Dit reizen samen met Flory en alle bezoeken aan Flory in Zeeland of andersom, gebeurde wat Cok betreft ook tussen de bedrijven door. Het leven van Cok bestond uit meer, namelijk de betrokkenheid en zorg over en voor de gezinnen van de kinderen Margreet en Aart. De liefde en het goede contact met de kleinkinderen en achter-kleinkinderen en daarnaast de aktiviteiten met de  vriendengroepen of kinderen van, die ze allemaal bezocht of thuis ontving. Ze zat niet stil ze leefdeze was op reis. Nu stuk voor stuk voor iedereen vele mooie herinneringen.

Het contact dat Pauline, onze kinderen en ik met Tante Cok hadden werd ook door de jaren heen steeds hechter, wij zijn haar daar zeer dankbaar voor. Net als Flory was zei ondanks haar leeftijd geintresseerd in de dingen van vandaag en geintresseerd in mensen om haar heen. Zei genoot van vrienden jong en oud….. kijk maar om u heen, naar alle lieve mensen die zij lief had en hier aanwezig zijn, en denk ook dat er evenzoveel helaas niet bij zijn, …. Ook zei zijn hier, door u en herinneringen in gedachten, vandaag bij ons.

Tante Cok zat nooit bij de pakken neer en ik merkte keer op keer dat ze fijn vond als ik even belde, zoals ik mijn moeder ook belde, of als ik of wij even langs kwam. De gesprekken waren prettig, we wisselden even van gedachten over actuele zaken, de kinderen Pauline, mijn broer Simon en zijn kinderen, de algehele gezondheid van haar, de dokter en dan weer over eten en de tuin. 

Ik vond het heel fijn dat ik dit voor haar heb kunnen doen, dat ik , in deze ook maar een klein verlengstuk van mijn moeder voor haar kon zijn. Laatst kwam ik er achter dat Cok vertelde dat ze de gewoonte heeft om lekker een sjaal om haar nek te slaan net als mijn moeder, nou dat snap ik helemaal want dat doe ik ook, heerlijk omdat met elkaar te delen. 

Wat wij ook altijd kunnen blijven herinneren is de verjaardag van Cok op 23 juni, onze dochter Janne Sophie was een kleincadeautje voor Cok toen zei op dezelfde dag het geboren werd. 

Het zijn deze herinneringen en de ontelbare herinneringen bij een ieder van u die haar levend houden. 

Tante Cok je was de parel die altijd glom en daarmee andere mensen inspireerde. Jij blijft altijd als  mooie herinneringen voortleven…..  ik ben gelukkig om wat geweest is……. Liefs uit Zeeland